Zika bedreiging Olympische Spelen?

Vaccin wordt nog dit jaar verwacht.

Dat onze olympische zeilers bij de komende Olympische Spelen in het Braziliaanse Rio de Janeiro voor de medailles willen gaan heb ik al enige malen geschreven. Voor Texelaar Dorian van Rijsselberghe bijvoorbeeld geldt nadrukkelijk dat hij wil scoren op het water van Rio. Ik schreef u ook al dat onze surfheld een soort van nieuwjaarstoespraak hield in januari. Nadat hij een testevent in Brazilië had gewonnen stuurde hij dat positieve nieuws naar huis. Hij gaf aan dat hij zich goed in vorm voelde en dat hij dolgraag zijn Olympische titel wil gaan verdedigen in datzelfde water.

Smerige baai.

Maar in diezelfde berichtgeving waarschuwde hij de wereld, en in zijn geval de sportwereld. Voor de ontzettende hoeveelheid vuil die in de Guanarabaai ronddreef. Het is er zo smerig en er drijft zoveel plastic dat hij het eigenlijk niet verantwoord vindt om de gezondheid van de Olympische watersporters hier aan bloot te stellen. Ik vraag me maar weer eens af of er ondertussen voldoende alarmbellen gerinkeld hebben en of de organisatie dit op tijd aangepakt zal hebben. Niet alleen van Rijsselberghe luidde de alarmklok. Zeilers overal ter wereld hebben hun zorgen ondertussen al geuit. In deze Guanara baai komen zo’n beetje de riolen van de grote stad samen in het water terecht.

IOC

Het IOC had al meerdere keren de verzekering gekregen van het Braziliaanse Olympische Comité dat er hard aan gewerkt werd. Maar volgens de sporters zelf zal het IOC toch echt nog wat meer druk moeten uitoefenen. Kennelijk is alleen onze eigen NOC*NSF niet echt onder de indruk. Technisch directeur Maurits Hendriks probeerde de watersporters gerust te stellen. Geen reden tot bezorgdheid, de Nederlandse overheid bemoeit zich ermee.

Zika.

En dan duikt er zomaar nog een bedreiging op voor de gezondheid. En die is dan wel niet specifiek vervelend voor sporters, het zal hen toch ook raken. In zo’n 25 landen in Midden-en Zuid-Amerika is een uitbraak van het zika-virus vastgesteld. Dit nare virus leidt tot grote ongerustheid in de hele wereld omdat het een bedreiging vormt voor zwangere vrouwen. Dat komt omdat dit virus, dat door een tropische mug wordt overgebracht, de hersenen van ongeboren baby’s lijkt te kunnen beschadigen. Bij volwassenen is er sprake van huidklachten, koorts en pijnlijke gewrichten. Dit verdwijnt wel weer na een week. Maar de echte zorgen betreffen de ongeboren baby. Een te kleine schedel en onvolledig volgroeide hersentjes lijken het gevolg te kunnen zijn van dit virus. Hier is dan weliswaar nog geen wetenschappelijk bewijs voor, maar alleen al in Brazilië werden vorig jaar meer dan 3000 baby’s met deze afwijking geboren.

RIVM.

Je kunt je dus voorstellen dat er serieus ongerustheid bestaat over de risico’s die ook sporters, en zeker toeristen die de Spelen willen bezoeken, zouden kunnen lopen. Enigszins bevreemdend is het dan ook dat een woordvoerder van onze eigen sportkoepel NOC*NSF ook nu weer beweert dat ‘we’ ons geen zorgen hoeven te maken. Woordvoerder Geert Slot weet zelfs te vertellen dat niemand bij de organisatie of bij de sporters zich zorgen maakt. Hij heeft kennelijk iedereen al geraadpleegd. Wat het Internationale Olympisch Comité betreft; Thomas Bach, voorzitter van het IOC, zegt dat zijn organisatie alle olympische comités op de hoogte zal brengen en houden. Voorlopig lijkt het me toch zeker zo verstandig om niet alleen de berichtgeving van de diverse sportkoepels in de gaten te houden, maar zeker ook die van het RIVM.

RIVM

Het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu adviseert op dit moment zwangere vrouwen en ook vrouwen die zwanger willen worden niet naar gebieden te gaan waar het zika-virus heerst. Reis uitstellen als dat ook maar even kan. De Verenigde Staten en België hebben zelfs al van overheidswege een negatief reisadvies afgegeven. Dat is toch heel wat anders dan de geruststellende woorden van NOC*NSF. In Nederland is de ziekte vastgesteld bij een aantal vrouwen die waarschijnlijk allemaal in Suriname besmet zijn geraakt. Het RIVM is op dit moment niet bang dat de ziekte in ons eigen land verspreid zal worden omdat de muggen die de ziekte overbrengen in ons klimaat niet zouden kunnen overleven.

Bestrijding.

Internationaal is de hoop gevestigd op laboratoria van grote pharmabedrijven die van plan zijn om hard aan een vaccin te werken (de aandelen schieten omhoog). Omdat dit een noodgeval betreft kunnen waarschijnlijk een aantal testfases worden overgeslagen. Er schijnt goede hoop te bestaan dat het virus nog in 2016 effectief bestreden kan worden.

Maar natuurlijk is er onrust. En natuurlijk ook, en misschien wel vooral, bij de organisatie van de Spelen in Brazilië. Wat als toeristen uit andere werelddelen wegblijven? Want natuurlijk gaat het om economische schade. Oh nee, sorry, het gaat om gezondheidsrisico’s. En het wordt natuurlijk nog veel spannender als, laten we hopen van niet, de World Health Organisation, er achter komt dat de ziekte sexueel overdraagbaar kan zijn. De eerste signalen hiervan zouden er al zijn. Ik kan me voorstellen dat Latijns-Amerika en de Cariben voorlopig even door zwangere vrouwen gemeden worden.

De organisatoren van de Spelen in Rio zullen in elk geval vanaf een maand of vier voor aanvang alle Olympische faciliteiten grondig controleren en reinigen. Tijdens het evenement zelf zal dat zelfs dagelijks gebeuren. De nodige verdelgingsmiddelen worden waarschijnlijk alvast in grote hoeveelheden ingekocht.