Denksporten is in Nederland toch wel een veel beoefende sport. Misschien ingegeven door de successen uit het verleden door de dammers Harm Wiersma, Ton Sijbrands en Jannes van der Wal. Op het gebied van het schaken kennen we eigenlijk maar één groot toptalent in Nederland. Max Euwe heeft veel voor de schaaksport in Nederland gedaan. Maar ook wereldwijd heeft hij lang zijn stempel gedrukt. Euwe leefde in een andere tijd, maar hoe ging het toen allemaal, en wat heeft hij voor de schaaksport gedaan. Wij hebben zijn leven is doorlopen en zijn het volgende tegengekomen.
Wie was Max Euwe
Beste sportweddenschappen acties 2024:
Machielis Euwe werd op 20 mei 1901 in Amsterdam geboren. Het was wiskundeleraar van beroep en een goed schaker. Hij was wereldkampioen van 1935 tot en met 1937. Euwe is lang voorzitter geweest van de FIDE de Wereldschaakbond. Hij schreef ook vele schaakboeken waaronder het wereldberoemde “Theorie der Schaakopeningen” en de “Losbladige schaakberichten”. Euwe was ook wiskundeleraar en mede hierdoor kreeg zijn schaakspel de nodige wiskundige inzichten en logica. Max Euwe was getrouwd met Caroline Bergman en samen kregen ze drie dochters.
Biografie van Max Euwe
Euwe was de zoon van Cornelis Euwe en Elizabeth van der Meer. Zijn moeder bracht hem het schaken bij, ze begon daar al mee toen Max nog maar vier jaar was. Vanaf 1918 ging hij wiskunde studeren aan de universiteit van Amsterdam. De studie ging voorspoedig en in 1923 behaalde hij cum laude zijn doctoraal in de wiskunde. Hij ging aan de slag als wiskundeleraar, in eerste instantie was hij waarnemer. Maar als snel werd hij wiskundeleraar aan de HBS in Rotterdam. Hij bleef twee jaar in Rotterdam om daarna terug te keren naar Amsterdam. Maxj werd leraar aan het Gemeentelijk Meisjeslyceum. Hij studeerde ook nog door in de wiskunde, en in 1926 promoveerde hij wederom cum laude af bij prof. R.W. Weitzenböck. In die tijd schreef hij ook al enkele boeken over het schaken. De boeken bekeken het schaakspel voornamelijk vanuit het wiskundige perspectief.
De schaakcarrière van Max Euwe
Max Euwe domineerde de schaaksport in Nederland, vanaf het begin van de twintiger jaren. Hij won van 1921 tot 1952 alle Nederlandse kampioenschappen waaraan hij deelnam, een ongekende prestatie. Zijn spel werd met de jaren ook beter, Max Euwe ging tot de wereldtop behoren. In 1923 schreef hij het wereldberoemde toernooi van Hastings op zijn naam. Het was Willem de Veroveraar die in 1066 na de gewonnen Slag bij Hastings het schaken naar Engeland had gebracht. Euwe werd in 1928 voor het eerst wereldkampioen, hij won het Amateur Wereldkampioenschap Schaken. Maar echt een prestatie was het niet, de echte topspelers deden niet mee aan dit toernooi. Van meer belang was de wedstrijd die hij speelde tegen de FIDE (werelddambond) wereldkampioen Efim Bogoljoebov. Euwe wist de wedstrijd niet te winnen, hij verloor met 4½- 5½ maar had bewezen bij de wereldtop te horen. In 1930 en 1934 won Euwe Hastings opnieuw.
Max Euwe wereldkampioen
Max Euwe ontving in 1935 een uitnodiging voor een match om het wereldkampioenschap van de regerend wereldkampioen schaken Aljechin. Maar Euwe had eigenlijk een probleem, hij was net gestopt met schaken, maar ging wel akkoord met de uitnodiging. Hij wou goed beslagen ten ijs komen en bereidde zich goed voor. Euwe nam zelfs bokslessen om ook fysiek zo sterk mogelijk aan het bord te verschijnen. Max Euwe werd op 15 december 1935 de nieuwe wereldkampioen. De wedstrijd duurde 30 wedstrijden die gespeeld werden in 13 verschillende steden. Al die wedstrijden namen 80 dagen in beslag maar het resultaat was er naar, Euwe won met 15½-14½. Van al die wedstrijden ging er één als bijzonder de geschiedenis in. De 26e wedstrijd ging de geschiedenis in als de “Parel van Zandvoort”. De wereldtitel van Max Euwe gaf het schaken in Nederland een enorme stimulans.
Nieuwe schaakclubs
De wereldtitel van Max Euwe maakte in schaakminded Nederland destijds wat los. Veel landgenoten gingen schaken, ook in wedstrijdverband en veel verenigingen kenden een enorme aanwas van leden. Ook veel nieuwe clubs werden er in ons land opgericht. Veel schaakclubs hebben dan ook allemaal als oprichtingsjaar 1935. De veroverde wereldtitel verloor hij alweer in 1937 in een revanche-match tegen Aljechin, Euwe verloor die met maar liefst 9½-15½. In 1940 nam hij ontslag als wiskundeleraar aan het Amsterdams Gemeentelijk Meisjeslyceum. Euwe stapte over naar het bedrijfsleven en werd lid van de directie van het levensmiddelenbedrijf Van Amerongen. Maar hij bleef natuurlijk nog wel schaken, hij won drie keer het Hoogovenstoernooi in 1940, 1942 en 1952.
Profschaker
Na de oorlog in 1947 werd hij profschaker en kwam in dienst van de Koninklijke Nederlandse Schaak Bond (KNSB). Hij was de bedoeling dat hij zo meer tijd kon vrij maken om zich op de wedstrijden voor te bereiden. Euwe wilde graag de wereldtitel terug veroveren. Hij deed mee aan het toernooi om de wereldtitel maar dat werd een groot fiasco. Met 4 winstpartijen van de 20 wedstrijden werd hij afgetekend laatste. In 1949 ging hij weer terug naar zijn oude beroep leraar, hij was niet langer meer prof. Hij speelde zijn laatste schaakwedstrijd in. In 1957 speelde hij nog wel een tweekamp tegen de toen veertienjarige Bobby Fischer. Euwe won met 1½-½, Fischer zou later wereldberoemd worden.
Carrière na het schaken
Na 1950 ging hij zich weer wijden aan de wiskunde en de in die tijd opkomende informatica. Hij was adviseur van de Amerikaanse firma Reminton Rand, daar droeg hij zijn steentje bij aan de ontwikkeling van de computer. Van 1959 tot 1963 was hij directeur van het Studiecentrum Automatische Dataverwerking. Mede door dit werk werd hij in 1964 benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de methodologie van de automatische informatieverwerking. Hij werd dit aan de Nederlandse economische Hogeschool in Rotterdam. Hij werd ook nog gewoon Hoogleraar aan de Katholieke Hogeschool in Tilburg.
President van de FIDE
Van 1970 tot 1978 was Euwe president van de Wereldschaakbond de FIDE. Hij was één van de initiatiefnemers voor de match om de wereldtitel tussen Spassky en Fischer. De wedstrijd werd in 1972 in Reykjavik op IJsland gespeeld. Ook maakte hij zich middels een rondreis door Afrika sterk om het schaken in Afrika populair te maken. Hij gaf daar lezingen en speelde er een aantal simultaanwedstrijden. Max Euwe overleed op 26 november 1981 op 80 jarige leeftijd aan een hartaanval. In verschillende steden in Nederland zijn straten en pleinen naar hem vernoemd. In Amsterdam staat op het Max Euwe plein ook een standbeeld van de beste Nederlandse schaker ooit.
