Nederland is een sportland bij uitstek. De meeste Nederlanders beoefenen ook een sport. Dit wordt vaak gedaan in wedstrijdverband maar ook wel vaak recreatief. De populairste sport is natuurlijk voetbal gevolgd door tennis. Nummer drie op die lijst is sportvissen, en wellicht had je die niet zo hoog verwacht. Zo zijn er ook sporten die in ons land echt regionaal worden beoefend. We denken dan al snel aan het klootschieten wat voornamelijk in Twente gespeeld wordt. En dan mogen we zeker het kaatsen in Friesland niet vergeten. Elk jaar worden daar de toernooien onder grote belangstelling gespeeld. In dit artikel willen we even stil staan bij het PC in Franeker. Wat komt daar allemaal bij kijken.
Belangrijkste wedstrijd
Beste sportweddenschappen acties 2024:
De PC is het belangrijkste kaatstoernooi van het jaar. De letters PC staan voor Permanente Commissie der Franeker Kaatspartij. Hieraan kun je eigenlijk al wel zien dat het een toernooi is waar de nodige traditie in ere worden gehouden. Het is met afstand de oudste sportklassieker die ons land rijk is. Het kaatsen is niet iets typisch Fries trouwens het wordt in 50 verschillende landen gespeeld. Maar de regels verschillen nogal. Maar laten we eerst eens gaan kijken hoe het ooit allemaal is begonnen.
De historie van het PC kaatsen
De traditie is dat het PC toernooi altijd op de vijfde woensdag na 30 juni wordt gehouden. Als sinds 1856 wordt het gehouden op het Sternse Slotland. In de volksmond heet dat ook wel Sjȗkelân en dat is het kaatsveld van Franeker. Aan dit toernooi doen 16 teams ook wel parturen genoemd van drie personen mee. Ook volgens traditie wordt de wedstrijd rechtstreeks uitgezonden door Omrop Fryslân. Maar het PC toernooi had ook al een voorganger, de Franeker balkaatsersdag. De kasteleins van de kroegen organiseerden dit toernooi al voor 1854. Het alleroudste wat bekend is van het kaatsen dateert al van zo’n drie eeuwen geleden. Het schijnt dat die oorsprong zo ligt tussen 1675 en 1700. Al sinds mensenheugenis worden de verschillende tradities gehandhaafd. Sponsornamen zal je niet vinden op de Sjûkelân. De beste speler van de winnende partuur krijg door de voorzitter van de PC de zilveren bal omgehangen.
Hoge hoed en jacquet
Volgens de traditie loopt het vijfkoppige bestuur van de PC in jacquet en met een hoge hoed. Voor aanvang van het toernooi is het de traditie dat de voorzitter een feestrede van ongeveer een uur uitspreekt. De toespraak vindt plaats in de Korenbeurs. De winnaars van de vorige editie worden per koets naar het toernooiveld gereden. Natuurlijk loopt dan het Stedelijk Muziekkorps Harmonie voorop. Ook deze traditie wordt al zo’n 150 jaar gedaan want zo oud is het muziekkorps al. Duizenden toeschouwers begeleiden de winnaars van het vorige jaar en het muziekkorps naar het toernooiveld. De voorzitter opent het toernooi traditioneel met de woorden “It giet los”. In 1859 ging het toernooi niet door vanwege een pokkenepidemie en in 1866 vanwege een cholera epidemie. Ook in 1943 en 1944 ging het niet door toen was de Tweede Wereldoorlog de reden.
Recordwinnaars
Net zoals bij alle andere sporten heb je ook bij het PC Kaatsen recordwinnaars. Taede Zijlstra uit Witmarsum en Jan Reitsma sr. uit Pingjum wonnen het PC toernooi al negen keer. Op de lijst van recordwinnaars staat Piet Jetze Faber uit Vrouwenpolder derde met acht keer winst. Klaas W. Boorsma uit Zweins en Sjirk de Wal uit Dronrijp lukte dat zeven keer. De in 2005 overleden Hotze Schuil werd door de PC in 2005 uitgeroepen tot de “Kaatser van de 20e Eeuw”. Vreemd genoeg werd het toernooi in 1916 en 1917 gewonnen door Belgen. Dit waren ongetwijfeld Belgische vluchtelingen uit de Eerste Wereldoorlog. De succesvolste plaatsen waren Harlingen 37 overwinningen en Arum met 30, Pingjum 26 en Leeuwarden met 25 overwinningen.
Het toernooi van 2018
Het PC van 2018 wordt gehouden op 1 augustus, ook dit jaar doen er weer 16 parturen mee. De Partuur van Bauke Triemstra, Dylan Drent en Hendrik Kootstra is ook weer favoriet. Hendrik Kootstra kreeg vorig jaar de zilveren bal omgehangen. Wat ook weer traditie is dat de wedstrijden om 09.30 beginnen. De PC wordt dus traditioneel op de woensdag gespeeld. Maar er vinden in de zogenaamde “Keatswike” ook andere wedstrijden plaats. Uit heel Europa zijn kaatsspelers te gast in Franeker.
