Pakken de IAAF en het IOC nu echt door?

Doen de Russen via een achterdeurtje toch mee?

Op het eerste gezicht zou je zeggen dat de soap over de Russische atleten nu de laatste aflevering heeft beleefd. Maar ik vermoed al direkt dat er nog wel een verrassende aflevering aan zou worden toegevoegd. Het verhaal had een einde moeten hebben met het sporthistorische besluit van de IAAF (International Association of Athletics Federations) dat de Russische atleten niet mee mogen doen aan de Olympische Spelen. In Wenen was tijdens de ‘allesbeslissende’ vergadering van de atletiekbobo’s besloten om de schorsing van de Russische atletiekbond voort te zetten.

Geen deelname Russen

Sinds november 2015 mochten de Russen niet deelnemen aan internationale wedstrijden. Maar nu het ging om deelname aan de Spelen vond ik het dapper van de IAAF om door te pakken. In Londen 2012 wonnen de Russische atleten nog acht gouden plakken. Het gaat dus wel ergens over. Maar als je de berichtgeving verder volgde dan las je dat er (hoogstwaarschijnlijk in het achterkamertjes lobbycircuit) al weer een soort van ontsnappingsroute was uitgestippeld.

Geheimsache Doping.

Eind 2014 kon de hele wereld in een documentaire van de Duitse zender ARD meekijken naar het systematische dopinggebruik van Russische atleten. In ‘Geheimsache Doping’ werden kant en klare beschuldigingen geuit en het hele verhaal kwam natuurlijk bij de WADA (Wereld Anti Doping Commissie) terecht. Deze WADA moest zich er natuurlijk wel op storten en vertelde dat dankzij nieuwe onderzoeksmethoden verboden middelen in ‘oude’ monsters alsnog aan het licht konden worden gebracht.

Rapport van de WADA

Bijna een jaar later lazen we in een meer dan 300 pagina’s dik rapport van de WADA dat er in Rusland inderdaad sprake zou zijn van systematisch dopinggebruik. Nou weten we natuurlijk al heel lang dat in de jaren ‘70 en ‘80 in met name het toenmalige Oost-Duitsland op grote schaal doping werd gebruikt en dat die door de staat werd verstrekt. Dat ging zo ver dat de gezondheid van veel sporters groot gevaar liep.

Gerd Bonk

De gewichtheffer Gerd Bonk wordt nog altijd als prominent slachtoffer van staatsdoping beschouwd. Hij overleed in 2014. Wat minder lang geleden stond de wielersport negatief in de belangstelling. Hier was dan wel geen sprake van door de overheid georganiseerde dopingprogramma’s maar veel meer door complete wielerploegen geïnitieerd bedrog. En het is nog geen jaar geleden dat dat Wereldbond van de gewichtheffers besloot dat Bulgarije niet mee mag doen aan de Spelen in Rio als gevolg van massale fraude bij de Spelen van Londen in 2012.

Geen novum.

Je kunt dus zeggen dat het besluit om de Russische atletiekploeg van de Spelen te weren niet echt een novum is. Wel laat het zien dat de IAAF niet van plan is om haar sanctiebeleid te beperken tot de wat ‘kleinere’ landen. De verlenging van de eerder opgelegde schorsing kwam voor mij dan ook niet als een verrassing. Omdat een paar dagen geleden er een soort vervolgaflevering van die ‘Geheimsache Doping’ te zien was. Hier werden tal van nieuwe beschuldigingen geuit. Niet alleen werden in de Russische dopinglaboratoria meer dan 1400 verdachte bloed- en urinemonsters vernietigd. Ook bleek dat doping en corruptie in de Russische topsport tot in de hoogste kringen bekend was.

Nadat ook nog eens aan het licht kwam dat meer dan 700 geplande dopingcontroles niet konden worden uitgevoerd en dat niet alleen atleten maar zelfs inlichtingenofficieren de inspecteurs in de weg liepen bleef voor de IAAF geen andere mogelijkheid dan de schorsing te verlengen.

Ontsnappingsroute al aangewezen.

IAAF voorzitter Sebastian Coe, die de mededeling deed aan de massaal opgekomen pers leek behoorlijk stellig en duidelijk. Maar toch: hij gaf aan dat volgens de regels van de IAAF de deur voor een enkeling toch nog op een kier staat. Atleten die in het ‘buitenland’ trainen of op een andere manier niet onder het Russische dopingbewind vallen zouden wellicht nog in aanmerking om onder de Olympische vlag (dus niet als Rus) deel te mogen nemen. Zit hier dan toch nog het bekende addertje onder het gras? Is dit de ontsnappingsroute?

Thomas Bach

Natuurlijk zijn de eerste reacties uit de internationale sportwereld bemoedigend. Het IOC gaf aan de uitspraak van de IAAF te zullen volgen. Toch liet voorzitter Thomas Bach even fijntjes weten dat die ‘omweg’ bekeken zou worden in de vergadering van het IOC. Als u nu weet dat Thomas Bach en president Poetin nou niet bepaald elkaars vijanden zijn dan begrijpt u dat ik voorlopig toch sceptisch blijf. Ik vond het niet bepaald een verrassing dat het IOC in haar vergadering zich achter het IAAF verklaarde. Inderdaad werd de achterdeur niet op een kier maar wagenwijd openzette.

Herman Ram.

De Nederlandse dopingautoriteit steunt bij monde van directeur Herman Ram de beslissing van het IAAF van ganser harte. Hij ziet dat er slechts zeer weinig vooruitgang is geboekt door de Russen. Bij hun aanpak van het dopingprobleem en dat er dus zeker geen reden was om de schorsing op te heffen. Hij betreurt het dat in dit geval ook de ‘schone’ Russische atleten gedupeerd zullen zijn maar er is geen oplossing die 100% perfect is. Ram noemt de beslissing van het IAAF dan ook van grote sporthistorische waarde. Hij is niet zo naïef om te denken dat doping alleen bij de Russische atletieksport voorkomt. Maar het onderzoek van WADA laat zien dat je gewoon ergens moet beginnen als je daar aanwijzingen voor hebt. Een belangrijke stap vooruit bij de bestrijding van doping in de sportwereld.

WADA onder vuur?

Bovendien denk ik dat ook met name de WADA vanaf nu voortdurend in de startblokken zal staan. Men heeft de zaak van de Russische dopingzondaars dan wel redelijk voortvarend aangepakt, maar nog maar kort geleden kwam naar buiten dat al in 2012 de klok werd geluid door de Russische discuswerpster Darja Pisjtsjalnikova over het dopingprogramma in Rusland. De New York Times meldt dat WADA indertijd niets met die email zou hebben gedaan. Sterker nog: de mail werd geforward naar de Russische atletiekbond. Die de atlete enkele maanden later een schorsing van tien jaar oplegde. Als de storm geluwd is en een aantal Russische atleten door het bekende ‘achterdeurtje’ toch in Rio zullen aantreden, zou dit verhaal nog wel eens opgerakeld kunnen worden en voor een ongetwijfeld smeuïg vervolg kunnen zorgen.