Johan Cruijff de jongen uit Betondorp

Jeugd

Hendrik Johannes Cruijff werd op 25 april 1947 geboren in het Burgerziekenhuis in Amsterdam. Cruijff woonde aan de Akkerstraat in Betondorp, slechts op een steenworp afstand van De Meer het toenmalige Ajax Stadion. Zijn ouders hadden een groentezaak “Cruijffs aardappelhandel”. Op 8 juli 1959 overleed zijn vader, het overlijden van zijn vader was het grote drama uit het leven van Johan Cruijff. Na de lagere school ging Johan naar de Ulo, dit was echter geen succes, hij bleef twee keer zitten en verliet de school zonder diploma. Via Ajax kreeg hij een baantje als winkelbediende bij Perry van der Kar. Op de bruiloft van teamgenoot Piet Keizer leerde hij Danny Coster kennen. Ze trouwden en kregen drie kinderen, één jongen en twee meisjes.

Voetbalcarrière

Cruijff trainde vanaf zijn zesde al mee bij de jeugd van Ajax, lid worden kon pas vanaf zijn twaalfde. Hij doorliep alle jeugdelftallen en tekende in 1963 zijn eerste full prof contract, hij ging daarmee 15.000 gulden per jaar verdienen exclusief premies. Op 15 november 1964 maakte Johan zijn debuut in het eerste elftal van Ajax, in de wedstrijd tegen GVAV uit Groningen. Hij kreeg een nieuwe trainer Rinus Michels, die vond hem eigenlijk nog te jong. Maar hij speelde in dat eerste seizoen toch nog tien wedstrijden, waarin hij vier keer scoorde. Zijn schoonvader de diamantair Cor Coster ging zijn zaken behartigen, en dat legde de jonge Cruijff geen windeieren. Zijn salaris werd stelselmatig aangepast. Ajax werd drie keer op rij kampioen, en werd ook de Europa Cup 1 een aantal keren gewonnen.

Cor Coster

In 1971 bereikte Cor Coster een akkoord met Ajax over een zeven jarig contract, de voetballer ging 95.000 gulden per jaar verdienen, exclusief de winstpremies. Vele successen werden er behaald in die tijd, drie keer de Europa Cup, de Europese Supercup en de Wereldbeker, en Cruijff werd zelf ook tot Europees voetballer van het jaar gekozen in 1971. Het ontnemen van de aanvoerdersband in 1973, na en stemming onder de spelers was de directe aanleiding om bij Ajax te vertrekken. Cor Coster opende de onderhandelingen met Barcelona. De wedstrijd tegen FC Amsterdam werd zijn laatste voor Ajax. Op 22 augustus 1973 tekende Cruijff een contract bij Barcelona, voor een bedrag van 6 miljoen gulden vertrok hij naar de Spaanse club.

Buitenlandse carrière

Bij Barcelona werd Cruijff herenigd met Rinus Michels, die daar al trainer was. Bij het debuut van Cruijff voor Barcelona stond de club in de onderste regionen van de ranglijst. Met Johan in het elftal ging het crescendo, 25 wedstrijden bleven ze ongeslagen, en vijf wedstrijden voor het einde van de competitie was de titel al binnen. Het kampioenschap was het eerste sinds 14 jaar. Zijn prestaties bij Barcelona zorgden ervoor dat hij in 1973 en 1974 wederom tot Europees voetballer van het jaar werd verkozen. De 31-jarige Cruijff besloot in 1978 een punt achter zijn carrière te zetten. Een leuk afscheid werd het niet, de afscheidswedstrijd tegen Bayern München werd met 8-0 verloren, dit was gelijk zijn grootste nederlaag in zijn carrière. Cruijff ging in zaken en dat werd een groot fiasco, hij werd opgelicht door zijn zakenpartner Basilevitsj, en bleef achter met een schuld van zes miljoen. Om geld te verdienen besloot hij weer te gaan voetballen. Hij hervatte zijn carrière bij de Los Angeles Aztecs, waar hij voor derde keer herenigd werd met Rinus Michels, hij zag het als een missie om het voetbal in de USA te promoten.

Los Angeles

Hij voetbalde een jaar in Los Angeles en ging daarna spelen bij de Washington Diplomats. In het najaar van 1980 ging hij weer meetrainen bij zijn oude liefde Ajax, en werd hij tot adviseur van trainer Leo Beenhakker benoemd. Begin 1981 had Cruijff het plan om terug te keren in het Nederland Elftal, daarvoor moest hij wel spelen bij een club, hij speelde 10 wedstrijden voor het Spaanse Levante, tot een terugkeer in het Nederlands Elftal kwam het niet. In december 1981 keerde Cruijff na een positieve bemiddelingspoging van Jack van Gelder terug bij Ajax. De club draaide op dat moment niet goed, maar na de komst van Cruijff werd geen wedstrijd meer verloren en het kampioenschap werd wederom behaald. In 1983 kreeg Cruijff een aanvaring met de toenmalige voorzitter Ton Harmsen, Johan gaf zijn schoonvader opdracht de onderhandelingen met aartsrivaal Feijenoord te openen. Hij debuteerde op 21 augustus 1983 tegen Volendam. In dat zelfde jaar behaalde hij met Feijenoord het landskampioenschap en de KNVB beker. Door zijn goede spel werd hij voor de vijfde keer uitgeroepen tot beste voetballer van het jaar. Dit was tevens zijn laatste jaar als actief voetballer, op 37-jarige leeftijd stopte Johan Cruijff met voetballen.

Nederlands elftal

In 1966 maakte hij zijn debuut in het Nederlands Elftal in de wedstrijd tegen Hongarije. Met Nederlands elftal speelde hij op één WK in 1974 in Duitsland, Nederland behaalde de tweede plaats na een verloren finale tegen het gastland Duitsland. Hij werd wel uitgeroepen tot beste speler van het WK. In 1977 besloot Cruijff om zijn interlandcarrière af te sluiten. Er werd nog geprobeerd om hem op andere gedachte te brengen maar mede door sponsorverplichtingen bleef hij bij zijn standpunt. Johan Cruijff speelde 48 interlands waarin hij in totaal 33 keer scoorde.

Trainerscarrière

Medio 1984 kwam Cruijff terug bij Ajax eerst als technisch directeur, omdat hij de vereiste trainersdiploma’s niet had. Later kreeg hij dispensatie van de KNVB om als trainer aan de slag te gaan. In zijn eerste jaar werd gelijk de KNVB beker gewonnen. In zijn tweede jaar won de Amsterdamse club de Europa Cup 2 en de KNVB beker. Cruijff wou meer bevoegdheden binnen Ajax, dat werd geweigerd en in 1988 nam hij ontslag als trainer van Ajax. Johan vertrok naar Barcelona waar hij ging samenwerken met zijn goede vriend Charly Rexach. Veel spelers werden er aangetrokken bij Barcelona en Cruijff en Rexach konden het elftal vormen naar hun wensen. Ook bij Barca werd het totaalvoetbal geïntroduceerd. Cruijff was 430 wedstrijden trainer van Barcelona, hij werd vier keer achtereen kampioen van Spanje, de Europa Cup 2 werd gewonnen en als belangrijkste de Europa Cup 1 in 1992. Cruijff werd met afstand de meest succesvolle coach van de Catalaanse Club. Na een serie van conflicten met de toenmalige voorzitter Nunez, werd Cruijff ontslagen en opgevolgd door Bobby Robson. Na zijn ontslag bij Barcelona is Cruijff nooit meer als trainer aan de slag gegaan.

Carrière na het voetbal

Cruijff ging na zijn voetbal en trainerscarrière aan de slag als analist voor de televisie, ambassadeur en adviseur. Vaak werd hij ook in verband gebracht als nieuwe trainer van het Nederlands Elftal maar zover is het nooit gekomen. Ook schreef hij columns voor de Telegraaf en Voetbal International en het later het voetbalweekblad Nummer 14. In 2008 probeerde hij terug te komen bij Ajax maar dat mislukte, hij wilde Ajax hervormen, maar zin maatregelen gingen de club te ver. Cruijff ging zich steeds meer bezighouden met de Johan Cruijff foundation. Dit was een non-profitorganisatie die zich bezighield met het ondersteunen van sportprojecten voor de jeugd en de gehandicapten sport. Beroemd zijn de Cruijff Courts over de hele wereld. Bekend werd hij ook door zijn zogenaamde Cruijffiaanse opmerkingen. Voorbeelden hiervan zijn “elk nadeel heb zijn voordeel” en “als wij de bal hebben kunnen zij niet scoren”.

Gezondheidsproblemen

In 1991 kreeg hij problemen met zijn hart en onderging Cruijff in het ziekenhuis een bypassoperatie, hij moest stoppen met roken. In oktober 2015 werd bij Johan Cruijff longkanker vastgesteld. Een maand voor zijn overlijden gaf hij in een brief aan positief over zijn ziektebeeld te zijn, en hoopte de ziekte te overwinnen. Johan Cruijff overleed op 24 maart 2016 aan zijn ziekte in het Hospital Sant Pau in Barcelona.

Weetjes en feiten over Johan Cruijff

• Hij een aantal bijnamen had El Salvador (de verlosser), El Flaco (de magere) en het orakel van Betondorp
• Hij 704 wedstrijden heeft gespeeld en daarin 395 doelpunten heeft gemaakt
• Johan zat bij 551 wedstrijden als trainer op de bank, van deze wedstrijden 61,4% in winst omzette.
• Hij vaak geïmiteerd is onder andere door Edwin Evers en Viggo Waas
• Hij ooit een plaatje heeft gemaakt, geschreven door Peter Koelewijn Oei,oei ,oei dat was meer weer een loei.
• Er in 2010 een planetoïde naar hem vernoemd is, de planetoïde heeft een doorsnee van 9 km en die tussen Mars en Jupiter in een baan om de Zon draait.
• Hij bij toeval met het rugnummer 14 ging spelen, dat daarna altijd gebleven is.
• Johan Cruijff was ook een redelijke golfspeler was.
• Hij voor zeven verschillende clubs heeft gespeeld
• Hij eigenlijk ook bondscoach van Catalonië was.
• Zijn transfer naar Barcelona voor 6 miljoen gulden toen de duurste ter wereld was.
• De transfer naar Barcelona in Spanje gezien werd als import van een persoon, daar waren dus geen regels voor. Hij werd geïmporteerd als zijnde vrachtwagen of vee. Hij dus viel onder levende have.
• Zowel bij Ajax als bij Barcelona het rugnummer 14 nooit meer wordt uitgegeven
• Hij een aantal onderscheidingen heeft gekregen die niet te tellen zijn
• Johan Cruijff maar 68 jaar is geworden